MỔ LẤY THAI
Sanh mổ lấy thai là phẫu thuật phổ biến, nhằm đưa thai nhi ra ngoài thay vì sinh thường qua đường âm đạo. Trường hợp bạn cần sinh mổ bác sỹ sẽ chỉ định cho bạn. Với tình hình thực tế của bạn và thai nhi, bác sĩ sẽ giúp bạn hoàn toàn có thể chủ động nhận ra mình cần phải sinh mổ hay sinh thường.
Trước đây, phẫu thuật lấy thai gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm cho người mẹ như chảy máu, nhiễm trùng và thậm chí là tử vong, tuy nhiên, cùng với sự tiến bộ trong kỹ thuật mổ, quy trình vô khuẩn, kháng sinh cũng như gây mê cho bệnh nhân mà phẫu thuật lấy thai ngày càng được áp dụng nhiều hơn để có thể đưa thai nhi ra ngoài một cách an toàn nhất.
Có 2 hình thức sinh mổ như sau:
1. Sinh mổ chủ động được chỉ định của bác sĩ sản khoa và có sự đồng ý của người mẹ, sanh mổ được thực hiện trước khi người mẹ bước vào giai đoạn chuyển dạ. Sinh mổ được chọn khi sản phụ có vấn đề về sức khoẻ. Ca phẫu thuật này thông thường thực hiện vào kỳ mang thai tuần thứ 39 hoặc trễ hơn. Chỉ trong những trường hợp khẩn cấp do yếu tố sức khoẻ thì bạn mới phải thực hiện sớm hơn kế hoạch đã định.
2. Sinh mổ khẩn cấp được áp dụng khi có biến chứng bất ngờ về sức khỏe của người mẹ và bé trong quá trình chuyển dạ hay như bị suy thai hay có những vấn đề khác. Khi đó, thai nhi cần phải được đưa ra ngoài thật nhanh trong vòng vài phút khi phát hiện triệu chứng cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
Những lý do cần phải thực hiện mổ lấy thai như sau:
- Do kích thước khung chậu của người mẹ hẹp.
- Do kích thước quá lớn của thai nhi không thể lọt qua khung xương chậu được hoặc ngôi của trẻ không thuận lợi, ví dụ như ngôi ngang, ngôi trán, ngôi mông, nhất là đối với người mẹ sinh con đầu lòng.
- Bạn mang ba thai trở lên
- Có trở ngại đối với việc trẻ ra ngoài, chẳng hạn như có u xơ hoặc nhau tiền đạo.
- Sự bắt buộc chấm dứt thai trước kỳ hạn nếu tiếp tục mang thai là nguy hiểm cho trẻ, ví dụ như có một số trường hợp về bệnh đái tháo đường hoặc nhiễm độc huyết.
- Bạn đang bị siêu vi trùng Herpes âm đạo, có thể lây sang bé nếu bé ra ngoài qua âm đạo.
- Bạn bị huyết áp cao hoặc một bệnh nguy hiểm nào đó như tiền sản giật
- Cần kết thúc nhanh việc sinh đẻ để cứu mạng sống cho mẹ và thai nhi.
- Sa dây rốn: khi dây rốn sa ra ngoài âm đạo nguy hiểm đến tính mạng em bé.
- Con so lớn tuổi: là thai phụ con so có tuổi từ 35 trở lên.
- Do cổ tử cung giãn nở không đầy đủ hoặc do đầu của đứa trẻ cúi tốt vào khung chậu được.
- Tiền sử điều trị vô sinh, con quí, con hiếm...
Ngày nay, việc sinh mổ lấy thai ngày càng nhiều. Ở các nước phát triển trên thế giới tỷ lệ mổ lấy thai tăng lên hơn 5 lần trong vòng 20 năm gần đây. Ở Mỹ là 25%, tức là cứ 4 người đẻ thì có 1 người sanh mổ lấy thai điiều này được giải thích là do:
- Những tiến bộ của các kỹ thuật phẫu thuật và gây mê làm cho việc mổ lấy thai ngày càng đơn giản hơn và có yêu cầu cao hơn.
- Tuổi có thai của người phụ nữ ngày một tăng lên
- Sự nhận thức rõ hơn về các nguy cơ đối với trẻ do một vài ca sinh đẻ bằng con đường tự nhiên
- Việc chẩn đoán bệnh của thai nhi tốt hơn bằng các phương pháp điện tử.
- Việc gia tăng đáng kể của các trường hợp mang thai có nguy cơ cao.
Hướng dẫn cho bạn biết một ca mổ lấy thai bình thường sẽ diễn ra như thế nào?
Mổ lấy thai là một can thiệp bằng phẫu thuật, biện pháp này diễn ra không phải trong phòng sinh mà trong phòng mổ phẫu thuật.
Chuẩn bị cho ca mổ thì sản phụ đã được kiểm tra các thông số về sức khỏe của mẹ và thai nhi trước khi lên phẫu thuật. Tiếp theo được đưa vào phòng để làm vệ sinh thân thể, tắm rửa từ trong ra ngoài. Trong các ca mổ chủ động thì các sản phụ cũng có thể được cạo lông mu để làm sạch, giúp đảm bảo vệ sinh hơn nên các mẹ cũng đừng ngạc nhiên nhé. Thay áo dành riêng cho bệnh nhân phẫu thuật, đội nón trùm tóc cho gọn gàng rồi được đỡ lên xe đẩy đưa đến phòng mổ.
Tiếp theo bác sĩ gây tê sẽ kiểm tra sức khỏe của sản phụ, các bệnh sử trước đây. Nếu bạn được gây mê toàn thân, bạn sẽ không cảm giác gì cho đến khi bạn tỉnh lại sau một giờ đồng hồ hoặc lâu hơn. Tuy nhiên, hầu hết các ca sinh mổ đều thực hiện với biện pháp gây tê tuỷ sống hoặc gây mê nội khí quản, tùy thuộc tình trạng cụ thể của từng thai phụ. Gây tê màng cứng bằng cách tiêm vào gần cuối cột sống. Bạn sẽ thấy mất cảm giác từ vùng ngực đến ngón chân, bao gồm vùng bụng và nơi sẽ làm phẫu thuật. Bác sĩ gây tê sẽ tư vấn cho sản phụ trước khi thực hiện, vì gây tê tủy sống là một kĩ thuật đòi hỏi phải có sự hợp tác tốt giữa sản phụ và bác sĩ gây mê. Bác sĩ gây mê sẽ trao đổi lần cuối với điều dưỡng trước khi tiến hành gây tê. Điều dưỡng sẽ ghi lại các thông tin về ca mổ lên bảng, sau đó tiến hành vệ sinh tay cẩn thận.
Bác sĩ xác đinh vùng định chọc kim gây tê và tiến hành gây tê cho sản phụ. Động tác bơm thuốc tê rất từ từ, tốc độ bơm chậm, để tránh thuốc tê vào tạo ra xoáy dịch ở ngay đầu trong của kim gây tê
Bạn sẽ được các cô điều dưỡng truyền dịch qua vein tay để cơ thể không bị mất nước. Bác sĩ sẽ theo dõi bạn và thêm thuốc giảm đau nếu cần qua chính đường truyền dịch này.
Điều dưỡng sát trùng vùng bụng để chuẩn bị tiến hành mổ lấy thai và tiến hành đặt ống thông tiểu để thuận tiện cho quá trình theo dõi sự lọc thải của cơ thể sản phụ. Ống dẫn sẽ được gắn khoảng từ 12 - 24 tiếng đồng hồ sau khi phẫu thuật xong.
Trong lúc phẫu thuật, bạn sẽ trải nghiệm cảm giác về các thao tác của bác sĩ đang thực hiện nhưng hoàn toàn không thấy đau và khó chịu.
Bác sĩ sẽ rửa tay bằng xà bông và nước, sau đó khử trùng tay. Bác sĩ mặc bộ trang phục vô trùng sử dụng riêng trong phòng mổ, mang cả đôi giày vô trùng đi trong phòng mổ, đồng thời mang găng để chuẩn bị bước vào ca phẫu thuật.
Tâm lý sản phụ trước khi mổ luôn hồi hộp, lo lắng, vì vậy bác sĩ luôn trò chuyện, trấn an rằng không nên quá lo lắng và mọi thứ sẽ diễn ra rất nhanh và không đau. Động viên và giải đáp các thắc mắc nếu có của các mẹ nên sản phụ bớt hội hộp chờ đợi.
Bác sĩ chuẩn bị để bước vào ca phẫu thuật, sẽ được các điều dưỡng điều chỉnh đèn sao cho ánh sáng chuẩn nhất phục vụ cho ca mổ lấy thai sắp diễn ra. Y tá đã chuẩn bị đầy đủ trang phục và các vật dụng, thuốc men cần thiết cho ca phẫu thuật, ca mổ đã sẵn sàng. Trước khi tiến hành mổ, bác sĩ luôn thực hiện thao tác thử phản ứng xem thuốc gây tê đã phát huy tác dụng hay chưa bằng cách kẹp vào da bụng xem sản phụ có cảm giác đau hay không. Sau khi thử phản ứng thành công, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đoạn ngang nhỏ ở bụng, vùng dưới rốn. Thường thì vết mổ sẽ theo chiều ngang trên xương vệ. Vết sẹo sau đấy sẽ khó bị phát hiện. Tiếp theo đến các lớp mô. Khi dao rạch đến đâu, máu sẽ được y tá sẽ thấm bằng gặc đã khử trùng đến đó. Tới tử cung, bác sĩ sẽ tạo một vết cắt, tìm vị trí của em bé, rồi lấy em bé từ tử cung của người mẹ ra ngoài.
Mọi thông số về sức khỏe sản phụ như nhịp tim, huyết áp... đang được theo dõi và ghi lại chính xác đến từng giây trong suốt quá trình mổ lấy thai. Em bé đã được nhấc ra. Tất cả các thao tác này chỉ mất vài phút. Và em bé sẽ cất tiếng khóc đầu tiên chào cuộc sống
Lúc này, bé sẽ được hút đờm nhớt. Việc hút đờm nhớt cho bé sinh mổ rất quan trọng và cần phải thực hiện cẩn thận, kĩ càng. Các y tá sẽ hút sạch đàm nhớt ở họng, mũi... của em bé, giúp cho bé khóc to hơn để phổi được hoạt động thật tốt.
Giây phút gặp gỡ thiêng liêng đầu tiên giữa mẹ và con sau 9 tháng 10 ngày. Bé được đưa lên vùng ngực của mẹ để tiến hành da kề da, thời gian da kề da là từ lúc bé được đưa ra khỏi bụng mẹ tới 1 – 2 tiếng sau sinh. Thậm chí, em bé có thể nằm luôn với mẹ trong phòng hậu phẫu tùy theo tình trạng sức khỏe của mẹ và bé. Tiếp xúc 'da kề da' là cách tuyệt vời để mẹ và con sớm phục hồi sau một hành trình gian nan và tràn ngập cảm xúc, là phương thức hữu hiệu kết nối tình mẫu tử và cú hích mạnh khuyến khích bé bắt đầu bú mẹ. Có rất nhiều bằng chứng cho thấy lợi ích lớn lao của tiếp xúc 'da kề da' giữa mẹ và con.
Trong khi đó các bác sĩ của ca mổ vẫn đang miệt mài tiến hành các bước tiếp theo như lấy nhau thai, lau sạch buồng tử cung và khâu lại vết mổ. Kiểm tra độ mở cổ tử cung của sản phụ giúp cho sự thoát sản dịch được tốt.
Ca mổ kéo dài khoảng 30 phút đến 1 giờ, sau khi phẫu thuật xong, sản phụ được đưa vào phòng hồi sức, nơi sản phụ sẽ được theo dõi sát sao trong vài giờ, được thở oxy ẩm, dịch truyền có pha thuốc co hồi tử cung, thuốc kháng sinh và giảm đau. Nếu em bé khỏe mạnh, bé sẽ được đến với mẹ trong phòng hồi sức. Hai mẹ con sẽ ở lại bệnh viện vài ngày để các bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé
Chăm sóc sau mổ
So với việc sinh đẻ bình thường, ít có những thay đổi đối với bạn trong thời gian hậu phẫu. Nhưng đôi khi rất mệt mỏi trong những ngày đầu.
Hai ngày đầu, co hồi tử cung sau khi sinh có thể làm đau. Bạn có thể yêu cầu bác sĩ cho thêm thuốc giảm đau nếu cần.
Lúc đầu việc di chuyển sẽ khó khăn và mệt mỏi nhưng bạn kiên trì, bạn tập đi dần dần bạn sẽ trở lại như bình thường. Tuy nhiên những ngày đầu bạn cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, không nên đi lại và vận động nhiều để cho cơ thể được hồi phục.
Vấn đề thẩm mỹ sau mổ bạn cũng không phải lo lắng vì vết rạch ở ngang phía bụng dưới nên được dấu kín kể cả sau khi vết mổ đã lành bạn mặc đồ bơi thì cũng không ai có khả năng nhìn thấy vết mổ của bạn. Những tuần tiếp theo sau khi bạn mổ vết mổ của bạn ăn da non nên nó sẽ có thể đỏ ửng và gồ lên, gây ngứa. Đó là giai đoạn chuyển tiếp, vết sẹo chỉ có hình dạng cuối cùng vào tháng 8 sau sinh.
Ảnh hưởng đến lần sinh sau
Nhiều người cho rằng mổ lấy thai lần sinh đầu thì những lần sinh sau cũng phải mổ. Điều này không đúng hoàn toàn. Nếu việc mổ lấy thai là do nguyên nhân khung chậu quá hẹp thì lần sinh tới cần phải mổ lấy thai. Ngược lại nếu cuộc phẫu thuật do những nguyên nhân đột xuất như vỡ ối sớm, ngôi không thuận... thì đợt sinh đẻ tiếp theo không dự kiến được là mổ đẻ hay đẻ thường. Nói chung việc mổ lần đầu tiên làm gia tăng nguy cơ sinh mổ cho lần sinh tiếp theo chứ không có tính quyết định.
Việc sinh mổ nhiều lần cũng ít nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe sản phụ. Bạn cần tính đến yếu tố sức khỏe của bản thân, điều kiện sống, chăm sóc nuôi dạy con cái để có những kế hoạch sinh con cho phù hợp.
Tại Khoa Chăm Sóc Sức Khỏe, Trung Tâm Y Tế Huyên Châu Phú hiện có khám thai sản là một giải pháp giúp mẹ bầu an tâm vì đã có sự đồng hành của đội ngũ y bác sĩ trong suốt thai kỳ. Khi khám Thai sản , thai phụ được:
- Quá trình mang thai được theo dõi bởi đội ngũ bác sĩ có chuyên môn
- Được tư vấn sàng lọc dị tật bẩm sinh.
- Thăm khám đều đặn, phát hiện sớm các vấn đề bất thường
- Giúp thai phụ thuận tiện cho quá trình sinh đẻ
- Trẻ sơ sinh được chăm sóc thiết yếu.
Địa chỉ: Quốc lộ 91, Ấp Vĩnh Phú, Xã Vĩnh Thạnh Trung, Huyện Châu Phú, Tỉnh An Giang.